یکی از قوانین خاص شطرنج که می تواند بازیکنان کم تجربه را شگفت زده کند، قانون آن پاسان (En passant) است. پس باید مطمئن شوید که همه چیز را در مورد این قانون می دانید، تا غافلگیر نشوید!
اگرچه این موضوع به ندرت و کمتر از یک بار در هر بازی اتفاق می افتد اما یک قانون مهم است که باید از آن آگاه باشید. ضمن اینکه استفاده از این حرکت غیر معمول، در برخی شرایط ممکن است در مقابل یک حریف کم تجربه، بسیار مفید هم باشد.
اگر آن پاسان یا آنپاسان تاکنون برایتان مبهم بوده، نگران نباشید چون در کمتر از چند دقیقه آن را یاد خواهید گرفت. برای یادگیری سریع این تکنیک با پروچس(شطرنج حرفه ای) همراه باشید.
ان پاسان چیست؟
تکنیک آن پاسان در شطرنج ، یک حرکت ویژه برای گرفتن پیاده در شطرنج است. معنی آنپاسان “En passant ” که یک عبارت فرانسوی ست “در حال گذر” است که چگونگی گرفتن مهره را بیان می کند. در ادامه با نحوه انجام آن آشنا می شویم.
آموزش حرکت آن پاسان در شطرنج
پیاده ها معمولاً فقط می توانند مهره هایی را بگیرند که به صورت مورب در مقابل آنها قرار دارند و بدین ترتیب پیاده به سمت مهره حریف حرکت می کند و جایگزین آن می شود.
اما با آنپاسان، همه چیز متفاوت می شود. این نوع گرفتن مهره تنها موردی در شطرنج است که پیاده پس از گرفتن مهره، در خانه قربانی خود قرار نمی گیرد.
شطرنج آنلاین (جهت انجام بازی شطرنج، بصورت دونفره و یا با هوش مصنوعی کلیک کنید)
برای انجام این حرکت، اگه پیاده حریف در اولین حرکت خود دو خانه به جلو برود و در کنار پیاده شما بنشیند باید پیاده حریف را طوری بگیرید که انگار فقط یک خانه به جلو حرکت کرده است و شما به خانه ای می روید که پیاده ی حریف از آن عبور کرده است.
اما این حرکت قوانینی دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم.
قوانین آن پاسان در شطرنج
اما برای قانونی بودن این حرکت چند شرط وجود دارد:
- پیاده ای که قصد آن پاسان دارد برای انجام این حرکت باید تا ردیف پنج خود پیش رفته باشد.
- پیاده قربانی شده باید دو خانه به جلو را در یک حرکت انجام داده باشد و دقیقاً در کنار پیاده گیرنده فرود آمده باشد.
- گرفتن مهره با آنپاسان باید بلافاصله پس از حرکت پیاده حریف انجام شود و اگر بازیکن در آن نوبت آنپاسان نکند، بعدا دیگر نمی تواند این کار را انجام دهد.
همان طور که گفته شد، یکی از مهمترین مواردی که ممکن است فراموش کنید این است که این قانون باید در حرکت بعدی، بلافاصله پس از حرکت پیاده حریف، اجرا شود. بیایید فرض کنیم که شما فرصتی برای گرفتن پیاده با آنپاسان دارید اما مهره ارزشمندتر شما در حال حاضر در معرض خطر است. پس می خواهید چکار کنید؟ بدیهی است که از مهره ارزشمندتر محافظت می کنید! اما بعد از آن، اگر فکر می کنید که اکنون می توانید آنپاسان را اجرا کنید، باید گفت که سخت در اشتباهید، زیرا شما این فرصت را از دست داده اید.
یکی دیگر از مواردی که آن پاسان را غیر مجاز میکند زمانی است که پیاده حریف دقیقاً در کنار پیاده شما فرود می آید اما پس از انجام دو حرکت این اتفاق می افتد و آن دو خانه را در یک نوبت طی نکرده است.
به یاد داشته باشید که فقط پیاده ها می توانند آنپاسان را انجام دهند.
ثبت حرکت آن پاسان در شطرنج
ثبت حرکت و علامت گذاری برای آنپاسان مانند هر گرفتن مهره دیگر توسط پیاده است. با این حال، توجه داشته باشید که باید خانه ای که پیاده در آن فرود آمده است را یادداشت کنید، نه خانه ای که پیاده گرفته شده در آن قرار داشت.
خانه ای که پیاده از روی آن شروع کرده است را با حروف کوچک بنویسید و از علامت “x” استفاده کنید تا نشان دهد حرکت، زدن مهره بوده و در نهایت نام خانه ای را بنویسید که پیاده اکنون در آن قرار دارد. لازم به ذکر است که گاهی این حرکت با نماد “e.p” نشان داده می شود.
برای مطالعه بیشتر در مورد ثبت حرکات شطرنج و علائم آن کلیک کنید.
تاریخچه آن پاسان
این قانون به ظاهر عجیب از کجا می آید؟ خاستگاه آن به اروپا در قرن پانزدهم و زمانی که قوانین مدرن شطرنج در حال نهایی شدن بود، باز می گردد.
حرکت آنپاسان ارتباط نزدیکی با قانون دیگری دارد که قرن‌ها پیش برای جذاب‌تر شدن شطرنج ایجاد شد. در زمان های قدیم، پیاده ها می توانستند هر بار فقط یک خانه رو به جلو حرکت کنند. برای سریع‌تر کردن بازی‌ها، حرکات پیاده کمی تغییر پیدا کرد؛ به این صورت که پیاده ها در اولین حرکت خود می توانستند دو خانه به جلو بروند. با تغییر حرکت پیاده، پویایی بازی نیز تغییر کرد.
پیاده رونده (اصطلاحی در شطرنج) یک مزیت عالی برای بازیکنی است که آن را دارد. و از آنجایی که پیاده می تواند در اولین حرکت خود دو خانه به جلو برود، ایجاد یک پیاده رونده را آسان تر می کند.
بیشتر بدانید: اصطلاحات رایج شطرنج
پس قانون آن پاسان برای جلوگیری از چنین تغییر اساسی ای در پویایی بازی، ایجاد شد. این قانون باعث می‌شد که بازیکنان نتوانند تنها با جهش دو خانه ای در کنار پیاده‌های حریف، پیاده‌های رونده را ایجاد کنند و این اتفاق، بازی شطرنج را هیجان‌انگیزتر می کند.
کلام شطرنج حرفه ای:
اکنون با این قانون ویژه شطرنج که به نام آن پاسان شناخته می شود به خوبی آشنا شدید. امیدواریم از خواندن این مقاله که توسط تیم پروچس(شطرنج حرفه ای) تهیه شده است، لذت برده باشید.
سوالات متداول شما در مورد آن پاسان:
چه زمانی از آن پاسان استفاده کنیم؟
اگرچه در عمل نسبتاً نادر است، اما آنپاسان یا تهدیدِ آن، می تواند ابزار مهمی در استراتژی شروع یا پایان بازی باشد. اما مانند هر حرکتی در شطرنج، مهم است که کل موقعیت خود را ارزیابی کنید.
تکنیک آنپاسان در شطرنج می‌تواند راهی عالی برای پیشبرد پیاده‌ای باشد که قصد ارتقای آن را دارید، اما اگر همان پیاده در موقعیت شما باشد، حذف آن از ستونش می‌تواند باعث فروپاشی کل استراتژی شما شود. بنابرین نادر بودن آن به این معنی نیست که همیشه قوی ترین حرکت است.
آیا آن پاسان قانونی است؟
بله، تا زمانی قانونی است که این سه شرط وجود داشته باشد:
- پیاده شما تا عمق صفحه حریف حرکت کرده باشد( ردیف پنج خود یا ردیف چهارم حریف)
- حریف شما پیاده خود را دو خانه از موقعیت شروع حرکت دهد به طوری که در کنار پیاده شما قرار بگیرد
- گرفتن مهره را بلافاصله در نوبت خود انجام دهید در غیر این صورت از انجام آن محروم می شوید.
آن پاسان کی اختراع شد؟
دقیقاً مشخص نیست که این قانون چه زمانی معرفی شد، اما کارشناسان معتقدند که حدوداً در قرن پانزدهم پس از میلاد بود. تقریباً در همان زمان که قانون “پیاده ها می توانند در اولین حرکت دو خانه را حرکت دهند” معرفی شد.
آن پاسان اختراع کدام ورزش است؟
پاسخ صحیح شطرنج است. قانون آن پاسان یا (En passant) یک حرکت ویژه برای گرفتن پیاده در شطرنج است.
