مگنوس کارلسن با نام مستعار اسون ماگنوس اوئن کارلسن در 30 نوامبر سال 1990 در تنسبرگ نروژ چشم به جهان گشود. وی استاد بزرگ و از قهرمانان نامدار ورزش شطرنج است. magnus carlsen در حال حاضر دارای رنک یک در رنکینگ جهانی شطرنج است.
مگنوسن از سال 2009 و به صورت 5 سال متوالی، جایزه اسکار شطرنج را دریافت و نام خود را جاودانه کرد. افتخارات این بازیکن شطرنج در حد بزرگانی چون گری کاسپاروف نبوده و نیست. تنها نکته ای که او را در کنار این بزرگان قرار می دهد، سبک متفاوت و سلطه بی چون و چرای چندین ساله وی در مسابقات شطرنج است.
سبک بازی مگنوس کارلسن
سبک بازی کارلسن در دوران نوجوانی، سبک هجومی بود. به گونه ای که این سبک و اجرای دقیق و درست آن سبب شد دنیا بداند که مگنوس کارلسن کیست.
ارائه دقیق سبک حمله ای سبب شد تا کارلسن به سرعت به یک بازیکن بین المللی تبدیل شود. بازی او بر خلاف سایر بازیکنان، مبتنی بر تمرکز برای شروع بازی نیست. وی از کوچکترین فرصت ها برای گشایش بازی استفاده می کند و همین سبب غیر قابل پیشبینی بودن او برای رقیبان است.
استفاده ار این سبک هجومی، بدون تکرار تاکتیکی خاص، کارلسن را به اعجوبه دنیای جنگ در صفحه سیاه و سفید شطرنج تبدیل کرده است. این تسلط در بازی هجومی، در سراسر بازی از او دیده می شود.
همچنین حفظ فشار و جنگندگی در اواخر بازی سبب شده است تا کارلسن با بزرگانی همچون بابی فیشر، آناتولی کارپف، رائول کاپابلانکا و واسیلی اسمیسلوف مورد مقایسه قرار بگیرد.
مطلب مرتبط: بابی فیشر (زندگینامه و بیوگرافی بابی فیشر)
بازی های معروف مگنوس کارلسن
کارلسن در طول دوران حرفه ای خود، با شناخته شده ترین قهرمانان هم دوره خود به رقابت پرداخته است. بعضی از این تقابل ها بسیار جذاب و نفسگیر از آب در آمده اند که در اینجا مهم ترین آن ها را برای شما بازگو خواهیم کرد.
مسابقه مگنوس کارلسن با کاسپاروف
کارلسن تنها 13 سال سن داشت که در مقابل نامدارترین شطرنجباز زمان خود قرار گرفت. گری کاسپاروف انتظار یک بازی آسان مقابل این پسر بچه را داشت. در ابتدا کارلسن با اتکا بر سبک هجومی خود سعی کرد کاسپاروف را تحت فشار بگذارد اما کاسپاروف با قدرت بالای حفظ شرایط (conditioning) خود، حملات را دفع می کرد اما به یکباره ورق برگشت.
مطلب مرتبط: گری کاسپاروف (زندگینامه و بیوگرافی کاسپاروف)
بازی برای کاسپاروف به قدری پیچیده شد که برای انجام هر حرکت، زمانی طولانی سپری می کرد. این بازی تاخیری از سوی گری باعث شد که حوصله کارلسن سر رفته و از پای میز بلند شود تا بازی سایر شطرنج باز ها را نگاه کند.
♦ صحنه پایان این بازی، به یکی از هوشمندانه ترین صحنه های دنیای شطرنج تبدیل شد. هنوز نیز گاهی در تیتراژ های برنامه های ورزشی آن صحنه را می بینیم.
این بازی با نتیجه تساوی به پایان رسید اما چهره کاسپاروف در پایان بازی دیدنی بود.در زیر، بازی کاسپاروف و مگنوس را مشاهده کنید:
بازی مگنوس کارلسن و هیکارو ناکامورا
مگنوس کارلسن در فینال مسابقات شطرنج برق آسای جهان مقابل قهرمان بلامنازع این مسابقات، یعنی هیکارو ناکامورای بزرگ قرار گرفت. کارلسن با مهره سفید آغازگر بازی بود پس ناکامورا سعی کرد تا حد امکان راه های حمله را ببندد ولی در پایان یک نبرد 6 دقیقه ای، مگنوس کارلسن قهرمان شطرنج جهان در ماده سرعتی شد.
بازی مگنوس کارلسن و ویسواناتان آناند
هرچند که در طول این سال ها، این دو استاد بزرگ بارها با هم رو به رو شده اند و در سال 2023 نیز جدال سختی برای قهرمانی بینشان شکل گرفت اما معروف ترین جدال این دو به سال 2014 بر می گردد.
در سال 2014 این دو استاد بزرگ شطرنج در 12 دور به رقابت پرداختند و در پایان دور یازدهم، شطرنج باز نروژی موفق شد پیروزی کامل بازی را از آن خود کند.
مگنوس کارلسن دینگ لیرن
لیرن کسی بود که توانست به حدود یک دهه سلطه کارلسن بر شطرنج جهان پایان دهد. این مسابقه قهرمانی جهان در 14 دور برگزار گردید که در پایان دور چهاردهم دو بازیکن به تساوی دست پیدا کردند. تعیین کننده قهرمان به وسیله دیدار تکمیلی انجام شد.
این نتیجه در حالی رخ داد که کارلسن از این مسابقات انصراف داده بود اما در اخرین لحظات پا به این تورنمنت گذاشت.
بازی مگنوس کارلسن و بیل گیتس
در همان سال 2014 آوازه کارلسن سبب شد که بیل گیتس نیز به بازی شطرنج با این استاد بزرگ قهار، علاقه نشان دهد. این بازی نمایشی با توافق طرفین انجام شد و دو بازیکن مقابل هم قرار گرفتند.
بیل گیتس تمام تلاش خود را کرد اما حاصل آن فقط 9 حرکت بود و بازی به سرعت به نفع مگنوس کارلسون پایان یافت.
مگنوس کارلسن و کاروانا
در مسابقات شطرنج قهرمانی جهان در سال 2018 به میزبانی لندن در انگلستان، کاروانا و کارلسن در پایان 12 دور به نتیجه تساوی رضایت دادند. این به معنای ادامه بازی برای یک دست بیشتر بود، به این دلیل که تمامی 12 بازی قبلی مساوی شده بود.
مسابقه نهایی به صورت تک دور و به روش سرعتی برگزار شد که در پایان این بازی کارلسن موفق شد از عنوان قهرمانی خود، دفاع کند.
شطرنج آنلاین (با بازی آنلاین، شطرنج خود را محک بزنید)
مگنوس کارلسن و آنیش گیری
این دو در سالهای 2014 و 2017 دو بازی بسیار نفس گیر را با هم برگزار کردند. در مهم ترین بازی این دو، کارلسن با یک کلک ساده با قربانی کردن وزیر خود، آنیش را به دام انداخت. گیری زمانی که متوجه این اشتباه شد، دیگر برای بازگشت به بازی زمان چندانی نمانده بود و بازی با برتری جوان نروژی خاتمه یافت.
بازی های مگنوس کارلسن در برابر شطرنجبازان ایرانی
در طی سالیان قهرمانی کارلسن، شطرنج بازان ایرانی نیز در مسابقات قهرمانی جهان مقابل این اسطوره شطرنج دنیا قرار گرفتند. در ادامه به شرح و معرفی معروف ترین نبرد های شطرنج بازان کشورمان با مگنوس کارلسن قهرمان شطرنج جهان می پردازیم.
بازی مگنوس کارلسن و علیرضا فیروزجا
در مرحله نیمه نهایی رقابت های بولِت جهان که به صورت انلاین برگزار شد، یک شگفتی بزرگ رقم خورد. در این دور از رقابت ها و در گروه برندگان، بازی کارلسن مقابل فیروزجا، با نتیجه ای عجیب به پایان رسید.
در این رقابت جذاب فیروزجا موفق شد با 3 امتیاز اختلاف نسبت به رقیب خود که قهرمان جهان نیز بود، به پیروزی برسد. کارلسن پس از شکست مقابل فیروزجا، ایستاد و وی را شخصا مورد تشویق قرار داد.
بازی مگنوس کارلسن و پرهام مقصودلو
پرهام مقصودلو یکی دیگر از شطرنج بازان کشورمان است که سابقه رویارویی با ابر مرد شطرنج دنیا را دارا می باشد. این دو شطرنج باز در دور دهم مسابقات تاتا استیل مقابل هم قرار گرفتند که بازیکن نروژی طبق پیشبینی ها موفق به عبور از همتای ایرانی خود شد.
ویدیوی بازی این دو شطرنجباز در مقابل هم، بارها توسط سایت ها و برنامه های ورزشی ایرانی، تحلیل شد، زیرا مقصودلو فاصله چندانی با خلق شگفتی در این دیدار نداشت.
مسابقه مگنوس کارلسن و احسان قائم مقامی
نام آشنا ترین اسم شطرنج ایران، احسان قائم مقامی، در مسابقات شطرنج سرعتی برلین به عنوان یک ایرانی دیگر در برابر کارلسن قهرمان شطرنج جهان قرار گرفت. احسان قائم مقامی در این رقابت توانست ارزشمند ترین تساوی دوران ورزشی خود را کسب کند و در مقابل کارلسن، در یک بازی سخت از شکست فرار کند.
مطلب مرتبط: احسان قائم مقامی (بیوگرافی استاد بزرگ برجسته کشورمان)
مسابقه کارلسن با کامپیوتر
از 25 سال پیش تاکنون شطرنج بازان مطرحی مقابل کامپیوتر قرار گرفته اند. از مهم ترین آن ها می توان کاسپاروف را نام برد. او در یک سلسله رقابت با کامپیوتر فقط توانست یک تساوی کسب کند.
تا سن 9 سالگی، کارلسن به صورت مکرر مقابل هوش مصنوعی بازی می کرد اما از وقتی که پا به عرصه بین المللی گذاشت، دیگر مقابل کامپیوتر قرار نگرفت.
در سال 2021 یک تیم تحقیقاتی سعی کرد استاد بزرگان شطرنج را در برابر هوش مصنوعی قرار دهد. در این آزمایش اسم بزرگی چون کارلسن غایب اصلی بود. در حقیقت مگنوس کارلسن از کودکی تا قهرمانی، بارها با هوش مصنوعی رقابت کرد اما از نتایج آن ها اطلاعاتی در دسترس نیست.
رنکینگ مگنوس کارلسن
در آخرین رنکینگ منتشر شده توسط فدراسیون جهانی شطرنج موسوم به فیده، مرد شماره یک شطرنج جهان با ریتینگ 2853 همچنان بر بام شطرنج جهان تکیه زده است. کارلسن که از حضور در آخرین مسترز سال انصراف داده است، بعد از حدود 10 سال قهرمانی جهان را از دست داد.
بیشتر بدانید: ریتینگ شطرنج چیست؟
باخت های مگنوس کارلسن
کارلسن در کارنامه خود تعداد انگشت شماری باخت را ثبت کرده است. معمولا باخت های او بسیار جنجالی و حاشیه ای بوده اند. در مسابقات مسترز قطر سلیمانوف، شطرنج باز قزاقستانی موفق شد با ریتینگ 2512 از سد محکمی چون کارلسن عبور کند.
♦ آخرین باری که کارلسن به شطرنج بازی با ریت کمتر از 2520 باخته بود، مربوط به مسابقات مسترز نروژ بود.
رکوردهای مگنوس کارلسن
زندگینامه مگنوس کارلسن مملو از رکورد های دست نیافتنی است. در ماه می سال 2014 مگنوس موفق به ثبت ریتینگ 2882 در لیست فیده شد. چیزی نمانده بود که او به ریت 2900 دست پیدا کند و جالب است بدانید که ریت این بازیکن نروژی همچنان نیز یک رکورد در شطرنج محسوب می شود.
وقتی ارزش این رکورد بیشتر مشخص می شود که بدانید در تاریخ شطرنج، کلا 12 بازیکن موفق به ثبت ریتینگ 2800 یا بالا تر شده اند.
در سال 2010 کارلسن موفق شد عنوان جوان ترین قهرمان تاریخ شطرنج را تصاحب کند.
ضریب هوشی مگنوس کارلسن
همانطور که بیان شد، کارلسن در سال 2004 وقتی که فقط 13 سال سن داشت، توانست عنوان استاد بزرگ شطرنج را کسب کند و در مسابقات حرفه ای حاضر شود.
به علت پیشرفت در سنین کودکی و قرار گرفتن کنار بزرگان این ورزش، رسانه ها به او لقب جاستین بیبر شطرنج را دادند.
در سال 2020 هوش مصنوعی ضریب هوشی استاد بزرگ شطرنج نروژ را مورد سنجش قرار داد و نتیجه آن، ضریب هوشی معادل 190 بود.
برای درک بهتر موضوع لازم است بدانید که ضریب هوشی انیشتین ابر مرد فیزیک نظری دنیا که با نظریات خود باور همه ما را به کارکرد نیروی جاذبه تغییر داد، معادل 160 بوده است.
توصیه های مگنوس کارلسن به شطرنجبازان
کارلسن توصیه هایی به شطرنج بازان دارد که دانستن تعدادی از آن ها خالی از لطف نیست.
- شما می توانید از هر بازی درس هایی بگیرید. بنابراین سعی کنید با بازیکن های مختلف پیکار داشته باشید.
- هر از چند گاهی از شطرنج فاصله بگیرید و به ورزش های جسمی بپردازید.
- سعی کنید برای شطرنج بازی کردن از نرم افزار مگنوس استفاده کنید، زیرا کاربردی ترین نرم افزار حال حاضر موجود برای چالش در بازی شطرنج است.
- افق دید خود را افزایش داده و سعی کنید از گشایش های مختلف استفاده نمایید. به این ترتیب هم غیر قابل پیشبینی خواهید بود هم ذهن شما با راه ها و شرایط مختلف آشنا خواهد شد.
- حل کردن معما ها و بازی های چالش بر انگیز ذهنی را در برنامه کاری خود قرار دهید.
- به خواب خود اهمیت دهید. مگنوس از بچگی تا کنون روزی 9 ساعت می خوابیده و این امر را در بازی شطرنج حیاتی می داند.
ثروت مگنوس کارلسن
مرد شماره یک شطرنج جهان در سال 2022، عنوان پر درآمد ترین ورزشکار سال را تصاحب کرده است. پس می توان او را در کنار ثروتمند ترین افراد جهان قرار داد. البته با شیوع کرونا درآمد ورزشکاران به شدت کاهش پیدا کرد اما مرد شماره یک شطرنج دنیا در این مدت بیکار نبوده است.
وی با بازی در سایت چس و پیروزی های پی در پی مبلغ نیم میلیون دلار در این دوران کسب درآمد داشته است. او تور های جهانی شطرنج با جایزه 5/1 میلیون دلاری به راه انداخته که با استقبال شدیدی از سوی شطرنج بازان مواجه شده است.
کلام پایانی
در این مقاله زندگینامه مگنوس کارلسن از کودکی تا قهرمانی را بررسی کردیم. شطرنج یک بازی فکری است که جدا از آموزش و بلد بودن تاکتیک های بازی، هوش و حفظ تمرکز در آن، برای موفقیت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
کارلسن از اعجوبه های تاریخ شطرنج محسوب می شود و دارای رکورد های بیشماری در این زمینه است. البته افتخارات و رکورد های ویژه او سبب تمایزش نسبت به سایر قهرمانان بوده و هست. سعی کردیم گنجینه ای از زندگی نامه و رکورد ها و پند های او را برای شما به رشته تحریر در آوریم، امید است که مورد استفاده شما قرار گیرد.