حتما شما نیز این اصطلاح را بارها شنیده‌اید، که فلانی چشم بسته هم می‌تواند کاری را انجام دهد. این اصطلاح به این معناست که او به قدری در کار خود مهارت دارد که حتی با چشمان بسته نیز می‌تواند آن را با کیفیت بالایی انجام دهد. اما آیا مهارت در شطرنج نیز، می تواند به یکی از روش‌های جذاب بازی شطرنج، یعنی بازی شطرنج با چشمان بسته بینجامد؟ با ما همراه باشید تا ضمن پاسخ به این سوال، شما را با تاریخچه شطرنج چشم بسته ، رکوردها، مزایای آن برای شطرنج بازان و همچنین روش انجام این نوع بازی به صورت کامل آشنا کنیم.
شطرنج چشم بسته چیست؟
بازی شطرنج یکی از محبوب‌ترین بازی‌های فکری از سنین کودکی تا زمان سالمندی است که به روش‌های مختلفی بازی میشود. شطرنج چشم بسته (Blindfold chess)نیز، روشی خاص از بازی شطرنج است که تمامی قوانین شطرنج رسمی در آن رعایت میشود. با این حال این بازی یک قانون منحصر به فرد دارد و همانطور که از نام آن نیز پیداست این قانون مربوط به بسته بودن چشم بازیکنان می‌باشد.
در این روش بازی، یک یا هر دو بازیکن با چشمان بسته به بازی می‌پردازند. بازی کردن شطرنج با این روش نیازمند تمرکز بسیار بالا، قدرت تجسم فضایی و حافظه تصویری بسیار قوی می‌باشد. بنابراین این نوع بازی، یک روش بازی معمولی نیست که هر فردی بتواند در مدتی کوتاه به آن عادت کند و معمولا بازیکنان شطرنج حرفه ای به این بازی می‌پردازند.
بیشتر بدانید: انواع بازی شطرنج
تاریخچه بازی چشم بسته
تاریخچه شطرنج چشم بسته به قرون وسطی برمی‌گردد و اولین اسناد تاریخی مربوط به این بازی در آسیای شرقی و خاورمیانه کشف شده است. به مرور زمان نیز، این طریقه بازی تکامل پیدا کرده و وارد اروپا شد.
قرن بیستم یک نقطه عطف برای پیشرفت قابل توجه این بازی محسوب میشود.
به نظر برخی کارشناسان این روش بازی به این علت به وجود آمده تا اساتید شطرنجی که در اثر یک حادثه، بینایی خود را از دست داده اند نیز بتوانند به این بازی بپردازند.
برخی دیگر نیز معتقدند که این روش بازی به این علت به وجود آمده است که اساتید بزرگ شطرنج، بتوانند سطح مهارت خود در این بازی را به دیگران نشان داده یا به رقابت‌هایی با چالش بیشتر نسبت به شطرنج معمولی بپردازند.
بیشتر بخوانید: تاریخچه پیدایش شطرنج
رکوردهای شطرنج چشم بسته
در سال 1900 یک استاد شطرنج در فیلادلفیای آمریکا به صورت همزمان با 20 نفر به صورت چشم بسته به رقابت پرداخت. پس از او اساتید دیگری این رکورد را ارتقا دادند.
در 1924 میلادی، اولین تورنمنت بزرگ شطرنج چشم بسته در هتل آل مک واقع در شهر نیویورک برگزار شد. در این رقابت‌ها Alexander Alekhine توانست با 16 برد، 5 تساوی و 5 شکست در 26 مسابقه رکوردی جدید در یک تورنمنت رسمی بر جای بگذارد. این استاد بزرگ شطرنج همچنین توانست ده سال بعد در 32 بازی چشم بسته که به صورت همزمان برگزار میشد، رکورد 19 برد، 9 مساوی و 4 باخت را ثبت کند. این رکورد شگفت انگیز توانست توجه عده ی زیادی از مردم را به شطرنج معطوف کند و سبب رونق گرفتن این رشته ورزشی در آمریکا شود.
شطرنج آنلاین (جهت انجام بازی شطرنج، بصورت دونفره و یا با هوش مصنوعی کلیک کنید)
سه سال بعد، یک استاد شطرنج اسکاتلندی توانست رکورد 24 برد و 10 باخت را در 34 مسابقه ثبت کند که به عنوان اولین رکورد در این روش بازی، در کتاب گینس نیز ثبت شد. برای درک این رکورد باید بدانید که یک مسابقه شطرنج معمولی حدودا یک ساعت زمان می‌برد در حالی که این فرد این مسابقات را در 13 ساعت و با چشمان بسته انجام داد!
بهترین رکورد شطرنج چشم بسته
شاید باورش برایتان سخت باشد اما رکوردهای ذکر شده در بالا با اینکه شگفت انگیز هستند ولی بالاترین رکورد محسوب نمی شوند. درحال حاضر بالاترین رکورد بازی شطرنج با چشم بسته ، مربوط به یک گرند مستر آمریکایی به نام تیمور گاریف می‌باشد. این رکورد در یک تورنومنت 19 ساعته در سال 2017 به ثبت رسید که در آن گاریف توانست 48 مسابقه را با چشمان بسته و به صورت همزمان به پایان برساند که حاصل آن 35 برد، 7 مساوی و 6 باخت بود.
این رکورد به عنوان یکی از 7 رکورد شگفت انگیز دنیای شطرنج به حساب می آید.
بازی شطرنج چشم بسته چه مزایایی دارد؟
برخی از مزایای این بازی فکری عبارتند از:
افزایش تمرکز
انجام دادن این بازی نیازمند تمرکز فراوان است و تنها افرادی در آن موفق می‌شوند که می‌توانند به خوبی تمرکز خود را روی چند چیز معطوف کنند. به همین علت فردی که این بازی را انجام دهد در نهایت با افزایش تمرکز در دنیای واقعی روبرو خواهد شد.
افزایش قدرت تجسم
به علت اینکه این بازی با چشمانی بسته انجام میشود، پس باید تخته و مهره‌ها در ذهن بازیکن تجسم شوند. تحقیقات نشان داده است که بازیکنان شطرنج چشم بسته قدرت تجسم فضایی بالایی دارند و می‌توانند به راحتی در ذهن خود بازی را پیش ببرند.
مطلب مرتبط: فواید شطرنج
افزایش مهارت در شطرنج استاندارد
افرادی که به خوبی بتوانند شطرنج چشم بسته را بازی کنند، می‌توانند مهارت بالاتری در شطرنج استاندارد داشته باشند. این اتفاق به این خاطر رخ می‌دهد که این افراد می‌توانند با دقت بیشتری به بازی بپردازند و حرکات حریف را حدس بزنند.
نشان دادن آی کیو بالا
شاید ظاهری ترین مزیت شطرنج چشم بسته ، نابغه به نظر رسیدن باشد. چرا که انجام این بازی از هر آدم عادی بر نمی‌آید. انجام دادن و بردن این بازی می‌تواند نشان دهنده آی کیوی بالای شما در مقابل دیگران باشد.
چگونه شطرنج چشم بسته بازی کنیم؟
ساده ترین پاسخ این است که چشمان خود را ببندید و شروع به بازی کنید! امروزه روش‌های زیادی برای بازی کردن این نوع شطرنج وجود دارند که عبارتند از:
- بستن چشم‌ها و بازی کردن روی تخته شطرنج بدون تماس با مهره‌ها یا بورد: در این روش حتما باید یک نفر وجود داشته باشد تا حرکات بازیکنان روی صفحه را صورت دهد.
- استفاده از نرم افزارها و سایت‌ها: امروزه اپلیکیشن‌ها و سایت‌های زیادی وجود دارند که می‌توانید در آنها این بازی را انجام دهید.
نرم افزار شطرنج چشم بسته
اگر قصد استفاده از نرم افزار برای بازی کردن این نوع از شطرنج را دارید، در این بخش با بهترین برنامه‌ها برای انجام این بازی آشنا خواهید شد. برخی از این برنامه‌ها عبارتند از:
- chess – play and learn: این برنامه که نسخه اندروید و آی او اس دارد، یک برنامه برای شطرنج است که توسط توسعه دهندگان وبسایت chess.com تولید شده است و در آن می‌توانید به راحتی و به هر روشی که می‌خواهید شطرنج بازی کنید.
- chess master: این برنامه که توسط شرکت یوبیسافت طراحی شده است یکی از بهترین برنامه‌ها و پرفروش ترین اپلیکیشن شطرنج در تاریخ است.
- chessable: این برنامه یک اپلیکیشن شطرنج است که می‌تواند نکات زیادی در رابطه با شطرنج به شما آموزش دهد. مهمترین ویژگی این برنامه بدون تبلیغ بودن آن است.
کتاب شطرنج چشم بسته
امروزه کتاب‌های زیادی در رابطه با آموزش شطرنج وجود دارند. در ادامه شما را با 4 کتاب برای آشنایی بیشتر و تمرین شطرنج چشم بسته آشنا می‌کنیم:
- Blindfold Chess: History, Psychology, Techniques, Champions, World Records, and Important Games: این کتاب یک کتاب کامل برای آشنایی و آموزش شطرنج با چشم بسته می‌باشد که توسط یک استاد شطرنج و روانشناس آمریکایی به نام الیوت هیرست نگارش شده است. شما می‌توانید این کتاب انگلیسی زبان را به عنوان مرجع خود انتخاب کنید.
- Blindfold Endgame Visualization: 50 Chess Positions: این کتاب آموزشی به زبان انگلیسی است و با استفاده از آن می‌توانید ذهن خود را به چالش بکشید.
- Train Yourself on Blindfold Chess: Make Yourself a Mental Athlete: این کتاب یک کتاب آموزشی دیگر است که شامل 100 تمرین برای آمادگی این روش بازی می‌باشد. این کتاب در سال 2019 به چاپ رسیده است و شامل تعداد زیادی از تمرینات ذهنی برای افزایش تمرکز، بهبود تجسم فضایی و افزایش مهارت‌های تاکتیکی شطرنج می‌باشد.
- کتاب شطرنج چشم بسته: دیدار با نوابغ: این کتاب که یک کتاب به زبان فارسی در رابطه با آموزش شطرنج چشم بسته می‌باشد، راهنمای جامعی است که در فصول آخر خود به آموزش این طریقه بازی می‌پردازد. این کتاب اولین بار در سال 1377 به چاپ رسیده است و هم اکنون بهترین کتاب در حوزه خود به زبان فارسی می‌باشد.
مطلب مرتبط: بهترین کتاب آموزش شطرنج
کلامِ شطرنج حرفه ای:
شما در این مقاله با تاریخچه شطرنج چشم بسته ، رکوردهای آن، مزایا و مراجع آموزش و تمرین آن آشنا شدید. امیدواریم بتوانید از این اطلاعات داده شده به طرز مفیدی استفاده کنید و یک پروچس پلیر شوید.
